摘要:Autor istražuje pretpostavke izgradnje suvremene mreže naselja u Hrvatskoj. Te pretpostavke nalazi, s jedne strane, u učincima socijalističke modernizacije kojom je izvedena preobrazba pretežno seljačkog društva u relativno razvijeno industrijsko društvo, te, s druge strane, u globalizacijskim procesima kojima je zahvaćeno suvremeno hrvatsko društvo. Proces transformacije postsocijalističkog društva tretira se kao proces koji po svojoj obuhvatnosti i intezitetu radikalizira i univerzalizira dosadašnjim razvojem postignutu modernost. Strategije transformacije, s kojima se kroz način uporabe valoriziraju socijalističkom modernizacijom stvoreni resursi, restrukturiraju zatečenu mrežu naselja, a koju karakterizira polarizacija: proces kojim se povećava broj kako manjih (seoskih) tako i većih (gradskih) naselja. Znatno veće smanjenje poljoprivrednog od seoskog stanovništva ukazuje, pak, na međuzavisnost naselja, te ih, s obzirom na to, valja promatrati ne kao zasebne teritorijalne jedinice nego kao mrežu naselja koja prekriva čitav nacionalni prostor i integrira se u globalizacijskim procesima proizvedeno umreženo društvo. Ovaj je rad teorijski pristup istraživanju restrukturiranja mreže naselja, transformacije društvene strukture i pokretljivosti u uvjetima tranzicije, te leksibilizacije radnih mjesta, odnosno okvir raščlambe obiteljske, obrazovne i novouspostavljene klasne strukture, te fleksibilizacije radnih mjesta i pokretljivosti temeljem rezultata istraživanja na reprezentativnom stratificiranom uzorku punoljetnog stanovništva Hrvatske (2.220 ispitanika) provedenog 2004. godine, objavljene u iduća dva autorova rada u ovom broju časopisa Sociologija sela. Budući da se suvremeno društvo konstituira oko tokova kapitala, informacija, tehnologije, organizacijske interakcije i dr. autor se poglavito bavi novim prostornim oblikom umreženog društva i pokazuje kako su organizacija prostora, njegova naseljenost, oblici te naseljenosti u uvjetima modernosti izloženi stalnim mijenama, dinamizmu ukupnog društvenog restrukturiranja.
关键词:modernizacija; globalizacija; fleksibilizacija; strategije tranformacije; mreža naselja