期刊名称:Dinbilimleri Akademik Arastirma Dergisi = Journal of Academic Research in Religious Sciences
电子版ISSN:1303-9199
出版年度:2007
卷号:3
页码:143-164
出版社:OMÜ İlahiyat Fakültesi
摘要:Hadis metinlerinin yanlış anlaşılması ve yorumlanmasına yol açan temel faktörlerin başında, hadisleri ideolojik veya mezhebî kaygılarla okuma gayreti gelmektedir. Geleneksel hadis yorumcularında sık sık rastladığımız bu tür okumalar anlama faaliyetinde çoğu zaman hadisin vurûd sebebinin (tarihsel bağ-lam) göz ardı edilmesi neticesini doğurmuştur. Oysa bir âyetin doğru anlaşılması için nuzûl sebebi ne kadar önemli ise, hadis için de vurûd sebebi o kadar önemlidir. Bazen yaşanmış bir hâ-diseyle bağlantılı olarak kaydedilmiş olan bir hadis, ancak o ta-rihsel olayla birlikte okunduğu zaman anlaşılabilir olmaktadır. Hadis metinlerini anlamada hadisin vurûduna sebep teşkil eden olayın gerçekleştiği zaman ve mekân da en az olayın kendisi ka-dar önemlidir. Örneğin Hz. Peygamber‟in (s.a.v.) İslâm‟ın ilk yılla-rında yaşanmış bir hâdise üzerine zikrettiği bir sözü, muahhar dönemlerde yaşanmış bir olayla ilgili olarak okuduğumuzda tu-haf bir hadis – hâdise uyumsuzluğu ile karşılaşacağımız ortada-dır. Biz de bu çalışmada, tipik bir örnek üzerinden, bir hadisin, tarihsel bağlamından koparılmak suretiyle okunması ve yorum-lanması çabalarının yol açtığı sakıncalara dikkat çekmeyi amaç-lamaktayız. Ele alacağımız örnek hadis, İslam geleneğinde bü-yük şöhrete ulaşmış olan ve Ammâr b. Yâsir‟e ilişkin olarak zik-redilen “…Seni/Onu azgın bir topluluk öldürecek…” rivayetidir. Rivâyetimiz, Hz. Peygamberin vefatı sonrası yakın bir geleceğe ait önemli bir hâdiseye işaret etmesi hasebiyle fiten mahiyetli oldu-ğundan, öncelikle fiten rivâyetleri hakkında kısa bir değerlendir-me yapmayı uygun görüyoruz.