期刊名称:International Journal of Sport, Exercise and Training Sciences
电子版ISSN:2149-8229
出版年度:2017
卷号:3
语种:English
出版社:Balikesir University
摘要:Uluslararası yarışmalarda sportif başarı önemli bir güç göstergesidir. Spor kulüpleri,sponsorlar ve sporcular açısından sporun yarattığı ekonomik getiri,her geçen gün daha fazlasının gözlendiği bir pazar niteliğindedir. Ulusal spor federasyonları ve spor kulüpleri için,başarılı olabilecek sporcunun seçimi önem kazanmaktadır. Yetenek seçim ve gelişim programlarında kullanılan beceri testlerinin çoğu algısal ve motor beceriyi değerlendiren testlerdir. Mental becerileri değerlendiren testlerin çoğu da sporun ekolojik doğasından uzaktır. Bir süre önce,özellikle masa tenisi sporunda sporcu seçimine yönelik olarak tanımlanan “Seçkili Eylem Düzeni” adı verilen yöntem,bazı bilişsel süreçlerin değerlendirilmesinde kullanılabilmekle birlikte sporun ekolojik doğasına da daha uygundur. Adaptasyon,öğrenme/pekiştirme ve konsantrasyonu devam ettirebilme gibi bilişsel süreçlerin yanı sıra görsel algı ve motorik becerinin de değerlendirildiği bu yöntem geliştirme aşamasındadır. Bu çalışmadaki amacımız Seçkili Eylem Düzeni yöntemini,elit raket sporcuları ve spor yapmayan üniversite öğrencileri üzerinde denemektir. YÖNTEM: Yaş ortalaması 22,5 ± 1,7 (19-27) yıl olan 40 (20 kadın,20 erkek) spor yapmayan üniversite öğrencisi ve yaş ortalaması 19,8 ± 2,9 (18-28) yıl olan elit düzeyde spora devam eden 30 (15 kadın,15 erkek) raket sporcusu (10 masa tenisi,10 badminton,10 tenis) bilgilendirildikten sonra rızaları alınarak çalışmamıza dahil edildi. Sporcu olmayan üniversite öğrencileri üniversitemizin mühendislik,fen-edebiyat ve eğitim fakültelerinden seçildi. Bu yöntemde,bir masa tenisi robotu,3 farklı renkte (beyaz-sarı-pembe) toplam 26 topu,masanın farklı yerlerine,aynı hızda,rastgele renkte,dakikada 75 top atacak şekilde ayarlandı. Katılımcılardan,robotun attığı top masaya bir kez değdikten sonra dominant ellerini kullanarak,beyaz topa reaksiyon vermemeleri,sarı topa yalnızca dokunmaları ve pembe topu tutmaları istendi. Katılımcılara,testin nasıl yapıldığını görmeden,uygulamada ne yapacakları açıklandıktan sonra,üst üste iki deneme yapıldı. Tüm uygulama kamera ile kayıt edildi. Katılımcıların her topa karşı verdiği/vermediği eylem,0-6 puan aralığında bir skorlama ölçeğinde puana dönüştürüldü. Her bir renk top için renk puanı,tüm test için toplam puan ve her bir renk top için 6 puanlık eylemin gerçekleştirilme yüzdesi elde edildi. SONUÇLAR: Seçkili eylem düzeneğinde elde edilen tüm sonuçlarda 2. deneme puanları anlamlı olarak 1. deneme puanlarından daha yüksek bulundu. Her iki denemede de renk puanları birbirinden anlamlı olarak farklıydı. Sporcu olmayan öğrencilerin ikinci deneme puanları bile,raket sporcularının ilk deneme puanlarına erişemedi. İkinci denemede en fazla puan artışı pembe topta gözlendi. Raket sporcularının ilk deneme puanları oldukça yüksek olduğu için ikinci deneme puanlarındaki artış sınırlı idi. TARTIŞMA ve SONUÇ: Raket sporcularının algısal ve motorik hazır bulunuşluk düzeylerinin yüksekliği,seçkili eylem düzeneğinin tüm parametrelerine yansıdı. Ayrıca birinci deneme ile ikinci deneme arasındaki puan farkının,bilişsel becerilerin değerlendirilmesinde elit sporcularda bile kullanılabilecek bir parametre olduğu gözlendi. Seçkili eylem düzeneğinin yalnızca sporcu seçiminde değil,sporcuların gelişimlerinin takibinde de kullanılabilecek bir yöntem olabileceği değerlendirildi.