期刊名称:Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
印刷版ISSN:1301-0522
电子版ISSN:1309-2057
出版年度:2018
卷号:59
期号:2
页码:83-111
摘要:Elazığ ulemasından müderris-müftü Mehmed Kemaleddin Harputi Efendi (1867-1936), Elazığ merkez müftüsüyken 1926’da Atatürk’e suikast teşebbüsünü takip eden olağanüstü günlerde yapılan bir soruşturma sebebiyle Şark İstiklal Mahkemesi’nde yargılanmış ve müftülükten azledilerek Samsun’a sürgüne gönderilmiştir. Kemaleddin Efendi’nin bu mahkeme tarafından yargılanmasının sebebi çocuklarına gönderdiği mektuplarda ve evinde bulunan bazı evrakta Tevhîd-i Tedrîsât, halifeliğin kaldırılması, şapka inkılabı gibi Cumhuriyet Hükûmeti’nin bazı uygulamaları aleyhinde ibarelerin bulunmasıdır. Oğlu Abdülhamid’e gönderdiği bir mektubunda yer verdiği hilafet lehindeki gazeli ise dava dosyasının karara tesir eden en kuvvetli delili sayılmıştır. “Olalı” redifli bu gazel Hersekli Arif Hikmet Bey’in bir gazeline naziredir. Bu makalede Kemaleddin Efendi’yi mahkemeye sürükleyen süreç ele alınmış, sorgu ve savunmadaki ifadelerinden hareketle söz konusu gazeli yazmasının sebepleri ana kaynaklara ve Şark İstiklal Mahkemesi arşivindeki belgelere müracaat edilmek suretiyle belirlenmiş ve şiir kısaca açıklanmıştır.
其他摘要:In 1926, following the assassination attempt on Atatürk, Mehmed Kemaleddin Kharputi (1867-1936), mufti of E lazığ, was subjected to a trial, dismissed from his official post (mufti) and exiled to Samsun. He was convicted by the Eastern Independence Tribunal (Şark İstiklal Mahkemesi) for letters he sent to his children and for some documents found in his home. In these letters and documents there were statements against some recent events, reforms, and regulations such as the abolition of the caliphate, the hat law, and the closure of madrasas. A ghazal poem Kemaleddin Kharputi composed in support of the caliphate and wrote to his son Abdülhamid in a letter constituted the strongest evidence of the aforementioned verdict. In this article I present the course of events that brought Kemaleddin Kharputi to the Tribunal primarily based on his statements during his defense, and discuss the reasons for writing this poem. Finally, I also briefly explain the poem.