文章基本信息

标题：ARAPÇA MANTIK ESERLERİNİN ORTA ÇAĞ VE RÖNESANSTA LATİNCEYE TERCÜMESİ
本地全文：下载
作者：Charles BURNETT ; Nazım HASIRCI
期刊名称：Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
电子版ISSN：1304-6535
出版年度：2013
卷号：15
期号：27
页码：263-273
语种：Turkish
出版社：Sakarya University
摘要：Orta Çağda ve daha sonra Rönesans döneminde,birçok Arapça mantık eseri Latinceye tercüme edildi.Bu tercümeler sadece Farabi,İbn Sina,Gazali ve İbn Rüşd gibi İslam (Arabic) filozoflarının eserlerini değil,nihayetinde bütün Orta Çağ ve Rönesans eserlerinin dayandırıldığı,Aristoteles‘in Yunanca yazdığı Organon veya mantık külliyatı gibi metinleri de kapsıyordu.1 Matematik,tıp,astroloji ve diğer uygulamalı bilimlerle ilgili Arapça eserlerin Latinceye tercümesinin faydalı olduğu anlaşılabilirken,Semitik bir dilde yazılmış mantıkla ilgili eserlerin,Latince ile ilgili olmayan bir dilde ne anlam ifade ettiğini tasavvur etmek çok zordur.Çünkü Aristoteles mantığı dile çok fazla bağlıdır.Üstelik Latin bilim adamları,tıp ve matematikte bilimsel metinlerden yoksun iken,henüz altıncı yüzyılın başlarında Boethius tarafından tercüme edilen Organon’un (Porphyrios’un girişi –İsagoci- ile birlikte Aristoteles’in yazdığı mantık külliyatı) en azından ilk yarısının sağlıklı tercümelerine ve ayrıntılı yorumlarına sahiptiler.Bunun yanında onlar,Organon’u tamamlamak istedikleri zaman,bu metinleri doğrudan Yunanca’dan tercüme edebildiler.On ikinci yüz yılın ortalarında Venice’li James,Topikler,Birinci ve İkinci Analitikler’i ‘otantik yorumlarıyla’ birlikte tercüme etmesiyle tanınır.Bu sayede biz on ikinci yüzyıldan beri Topikler ve İkinci Analitikler’in (ikinci kez) Yunanca’dan tercümelerine sahibiz.Buna karşın aynı yüzyılda Cremona’lı Gerard’ın daha sonraki çalışmaları Arapçadan tercüme ettiğini ve on üçüncü yüzyılda İbn Rüşd’ün Organon hakkındaki Orta Şerhler (Telhis el-Mantık)'inin tamamının tercüme edildiğini tespit ettik.Böyle yapmaya neden ihtiyaç duyuldu? İşte makalede ele alınacak olan bu sorudur.