摘要:Wstęp. Pierwotna niedoczynność kory nadnerczy (NKN, Choroba Addisona), najczęściej na podłożu autoimmunologicznym, jest schorzeniem o mało specyficznej symptomatologii. Manifestuje się osłabieniem, brakiem apetytu, spadkiem masy ciała i hipotonią ortostatyczną. Wczesne rozpoznanie jest niezmiernie ważne z uwagi na ryzyko przełomu nadnerczowego, będącego stanem zagrożenia życia. Cel pracy. Analiza obrazu klinicznego i czasu występowania poszczególnych objawów przed postawieniem diagnozy oraz roli lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) w rozpoznaniu NKN. Materiał i metody badań. Do badań zakwalifikowano 23 pacjentów z pierwotną NKN (18K, 5M, w wieku 24-80 lat, średnia 46,6) hospitalizowanych w Klinice Endokrynologii SPSK4 w Lublinie. Użyto autorskiego kwestionariusza ankiety. Wyniki. Do objawów obecnych przed postawieniem rozpoznania NKN należały: osłabienie (100% badanych, objaw ten występował średnio od 9,2 m-cy przed rozpoznaniem), szybkie męczenie się (100%, od śr.8,8 m-cy), spadek apetytu (95,6%, od śr.9,1 m-cy), ściemnienie skóry (95,6%, od śr.10 m-cy), hipotonia ortostatyczna (91,3%, od śr.10,7 m-cy), utrata masy ciała (86,9%, od śr.6,8 m-cy), niskie ciśnienie tętnicze (73,9%, od śr.11 m-cy), nudności (65,2%, od śr. 3,6 m-cy), wzmożony apetyt na sól (56,5%, od śr.6,2 m-cy), bóle mięśniowe (52,2%, od śr.15,5 m-cy), przebarwienia błony śluzowej i dziąseł (47,8%, od śr. 2,7 m-cy), wymioty (43,5%, od śr.3,4 m-cy). Z w/w objawami pacjenci zgłaszali się do różnych specjalistów, w tym 78,3% do lekarza POZ. Podejrzenie choroby w 34,8% wysunął lekarz rodzinny. Wnioski. Objawy choroby Addisona narastają powoli i utrzymują się długo przed ustaleniem rozpoznania. Trudności we wczesnym postawieniu diagnozy wynikać mogą z małej swoistości większości objawów. Poradnia POZ stanowi niezwykle ważne ogniwo w procesie właściwego i wczesnego rozpoznania pierwotnej NKN.
其他摘要:Background. Addison's disease (AD), usually caused by an autoimmune process, has non-specific symptomatology. The deficiency of cortisol is manifested by weakness, anorexia, weight loss and orthostatic hypotension. Early recognition is crucial as acute adrenal insufficiency is a life threatening state. Objectives. Analysis of the clinical picture, occurrence of symptoms before diagnosis, and the role of General Practitioner (GP) in the diagnosis of AD. Material and methods. 23 patients with primary adrenal insufficiency (18F, 5M, aged 24-80 years, with an average of 46,6 years). A method of proprietary questionnaire was used. Results. The symptoms present prior to diagnosis were as follows: weakness (100% of patients, approximately 9,2 months before the diagnosis), fatigue (100%; 8,8 months respectively), loss of appetite (95,6%; 9,1 months), skin darkening (95,6%; 10 months), orthostatic hypotension (91,3%; 10,7 months), weight loss (86,9%; 6,8 months), low blood pressure (73,9%; 11 months), stomachache (69,6%; 4,6 months), nausea (65,2%; 3,6 months), increased appetite for salt (56,5%; 6,2 months), muscle pain (52,2%; 15,5 months), hyperpigmentation of buccal mucosa and gums (47,8%; 2,7 months), vomiting (43,5%; 3,4 months). Because of these symptoms patients went to different specialists, including GPs in 78,3% of cases. Suspicion of the disease in 34.8% put GP. Conclusion. The symptoms of AD develop slowly and are present long time before the right diagnosis is established. Difficulties in early diagnosis may result from a low specificity of most of the symptoms. The role of GP in establishing the right and early diagnosis of Addison's disease is crucial.
关键词:Wstęp. Pierwotna niedoczynność kory nadnerczy (NKN, Choroba Addisona), najczęściej na podłożu autoimmunologicznym, jest schorzeniem o mało specyficznej symptomatologii. Manifestuje się osłabieniem, brakiem apetytu, spadkiem masy ciała i hipotonią ortostatyczną. Wczesne rozpoznanie jest niezmiernie ważne z uwagi na ryzyko przełomu nadnerczowego, będącego stanem zagrożenia życia. Cel pracy. Analiza obrazu klinicznego i czasu występowania poszczególnych objawów przed postawieniem diagnozy oraz roli lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) w rozpoznaniu NKN. Materiał i metody badań. Do badań zakwalifikowano 23 pacjentów z pierwotną NKN (18K, 5M, w wieku 24-80 lat, średnia 46,6) hospitalizowanych w Klinice Endokrynologii SPSK4 w Lublinie. Użyto autorskiego kwestionariusza ankiety. Wyniki. Do objawów obecnych przed postawieniem rozpoznania NKN należały: osłabienie (100% badanych, objaw ten występował średnio od 9,2 m-cy przed rozpoznaniem), szybkie męczenie się (100%, od śr.8,8 m-cy), spadek apetytu (95,6%, od śr.9,1 m-cy), ściemnienie skóry (95,6%, od śr.10 m-cy), hipotonia ortostatyczna (91,3%, od śr.10,7 m-cy), utrata masy ciała (86,9%, od śr.6,8 m-cy), niskie ciśnienie tętnicze (73,9%, od śr.11 m-cy), nudności (65,2%, od śr. 3,6 m-cy), wzmożony apetyt na sól (56,5%, od śr.6,2 m-cy), bóle mięśniowe (52,2%, od śr.15,5 m-cy), przebarwienia błony śluzowej i dziąseł (47,8%, od śr. 2,7 m-cy), wymioty (43,5%, od śr.3,4 m-cy). Z w/w objawami pacjenci zgłaszali się do różnych specjalistów, w tym 78,3% do lekarza POZ. Podejrzenie choroby w 34,8% wysunął lekarz rodzinny. Wnioski. Objawy choroby Addisona narastają powoli i utrzymują się długo przed ustaleniem rozpoznania. Trudności we wczesnym postawieniu diagnozy wynikać mogą z małej swoistości większości objawów. Poradnia POZ stanowi niezwykle ważne ogniwo w procesie właściwego i wczesnego rozpoznania pierwotnej NKN.
其他关键词:Background. Addison's disease (AD), usually caused by an autoimmune process, has non-specific symptomatology. The deficiency of cortisol is manifested by weakness, anorexia, weight loss and orthostatic hypotension. Early recognition is crucial as acute adrenal insufficiency is a life threatening state. Objectives. Analysis of the clinical picture, occurrence of symptoms before diagnosis, and the role of General Practitioner (GP) in the diagnosis of AD. Material and methods. 23 patients with primary adrenal insufficiency (18F, 5M, aged 24-80 years, with an average of 46,6 years). A method of proprietary questionnaire was used. Results. The symptoms present prior to diagnosis were as follows: weakness (100% of patients, approximately 9,2 months before the diagnosis), fatigue (100%; 8,8 months respectively), loss of appetite (95,6%; 9,1 months), skin darkening (95,6%; 10 months), orthostatic hypotension (91,3%; 10,7 months), weight loss (86,9%; 6,8 months), low blood pressure (73,9%; 11 months), stomachache (69,6%; 4,6 months), nausea (65,2%; 3,6 months), increased appetite for salt (56,5%; 6,2 months), muscle pain (52,2%; 15,5 months), hyperpigmentation of buccal mucosa and gums (47,8%; 2,7 months), vomiting (43,5%; 3,4 months). Because of these symptoms patients went to different specialists, including GPs in 78,3% of cases. Suspicion of the disease in 34.8% put GP. Conclusion. The symptoms of AD develop slowly and are present long time before the right diagnosis is established. Difficulties in early diagnosis may result from a low specificity of most of the symptoms. The role of GP in establishing the right and early diagnosis of Addison's disease is crucial.