文章基本信息

标题：Şahseven Ağzı Üzerine
其他标题：On The Dialect of Shahsavan
本地全文：下载
作者：Mehdi REZAEI
期刊名称：Journal of Turkish Studies
印刷版ISSN：1308-2140
出版年度：2016
卷号：11
期号：4
页码：807-828
DOI：10.7827/TurkishStudies.9295
出版社：Turkish studies publisher
摘要：Türklerin geniş coğrafyaya yayılması sonucunda pek çok Türk boyu, İran coğrafyasını yurt olarak seçmiştir. Bu coğrafya Batı Türkçesinin geniş biçimde yayıldığı bir alan olarak bilinmektedir. Birçok araştırmacının görüşüne göre İran coğrafyası Türklük ve Türk dili açısından son derece önemlidir. İran'ın çeşitli bölgelerinde farklı Türk lehçeleri ve değişik ağızların bulunması Tarihî bir varlığın göstergesidir. Söz konusu lehçeler ve ağızlar zaman içinde farklı gelişim süreçleri izlemiş, bazıları ise günümüzde yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadırlar. İran'ın çeşitli illerinde yaşamlarını sürdüren Şahsevenler, bahsettiğimiz Türk boylarından biridir. Şahsevenler İran'ın daha çok kuzeybatısında bulunsalar da birçok ilde varlıklarını göstermektedirler. Şahsevenlerin yoğun olarak yaşadığı illerden biri de Zencan ilidir. Bu yazıda Şahseven Türklerini tanıtmakla birlikte onlar hakkında kaba taslak bilgi verilmiştir. Şahseven Türkleriyle ilgili yapılan çalışmalara değinmekle beraber Şahseven ağzının belli başlı dil özellikleri incelenmiştir. Makalede bulunan dil malzemeleri Zencan ilinde yaşayan Şahseven Türklerinden derlenmiştir. Derlenen metine dayanarak Şahseven Türkçesinin en önemli fonetik ve morfolojik özellikleri tespit edilmiştir. Şahseven ağzını İran Türk ağızlarından ayıran en önemli ölçüt -Im/-Um (teklik birinci şahıs eki: gelirim) ve -sIn/-sUn (teklik ikinci şahıs eki: gelirsin) eklerinin kullanılmasıdır. Şahsevenlerin dağınık biçimde yaşamaları ve yaşadıkları bölgelerde azınlıkta olmaları dillerini yok olmaya doğru sürüklemektedir. Ayrıca diğer ağızların etkisi de Şahseven Türkçesinde sıkça görülmektedir. Bu gerçekleri göz önünde bulundurduğumuzda Şahseven ağzının özelliklerini tespit etmek gerekli görülmektedir.
其他摘要：Due to the massive immigration of Turks, many Turk ethnics chose Iran as their main fatherland. Geography of Iran is known as one of the main areas of western Turkish dispersion. According to many researchers, the geography of Iran is important because of the recognition of Turk and Turkish language. The existence of different Turkish dialects in various parts of Iran, represents a historical record. These dialects and accents have suffered of various changes over the time, and some of them are on the verge of entire extinction, now. One of the Turk nations who live continually in different provinces of Iran are Shahsavans. Although Shahsavans live in northwestern of Iran, but they can be seen in different provinces. One of the provinces where the tribe of Shahsavans has been living centralized there, is Zanjan province. In this paper, whilst introducing Shahsavans, general information about them is presented, too. In addition, the recognition of the important characteristics of the dialect of Shahsavan is studied. Language data contained in this publication has been compiled from the Shahsavans of Zanjan province. According to gathered information, the main properties of phonetic and structural of Shahsavani's Turkish have been determined. The most important features that distinguish Shahsavani's Turkish from other Turkish dialects in Iran, is the use of extension -Im/-Um (first-person singular suffix) and the extension of -sIn / -sUn (second person singular suffix). Being decentralized of Shahsavans and having the minority of population in their area of living, lead their language to destruction, on the other hand the influence of other dialect on the Shahsavani's Turkish can be seen clearly. Thus, by taking these points into account, recording the specifications of Shahsavan's dialect is necessary.
关键词：İran; Zencan; Şahseven Türkleri; Şahseven Türkçesi
其他关键词：Iran; Zanjan; Shahsavan Turks; Shahsavani's Turkish