文章基本信息

标题：Osmanlıca Belgelerin Elektronik Çeviri Uygulamaları İçin Bir İmla Kılavuzu Örneği: Dervaze
本地全文：下载
作者：Ayşegül ERGİŞİ - İ. Emre Şahin
期刊名称：INTERNATIONAL JOURNAL OF LANGUAGES' EDUCATION AND TEACHING
印刷版ISSN：2198-4999
电子版ISSN：2198-4999
出版年度：2017
卷号：5
期号：3
页码：78-84
语种：
出版社：AV Aktuell Verlag GmbH
摘要：Bu çalışmanın amacı elektronik imla kılavuzu Dervaze'yi (dervaze.com) ve Osmanlıca metinleri Türkçeye, Türkçesini Osmanlıcaya çeviren morfolojik çeviri aracını tanıtmaktır. Dervaze'de halihazırda Osmanlı Türkçesine ait 72600 adet kelime yer almaktadır. Kelimelerin hem Latince hem Osmanlıca yazımı hem de ebced değerlerini sözlükte bulmak mümkündür. Elektronik bir kaynak olması dolayısıyla kelimelerin farklı ilişkileri (eşanlam, eşköken vs.) eklenebilmektedir ve benzer Osmanlıca yazılışa sahip kelimeleri listeleyebilmektedir. Bu imla kılavuzunun Osmanlı Türkçesi döneminin tüm söz varlığını barındırması planlanmaktadır. Dervaze aynı zamanda Osmanlı Türkçesiyle yazılmış metinleri günümüze kazandırmak için hazırladığımız çeviri programına da işlerlik kazandırmaktadır. Çeviri aracı Türkçe bir kelimenin morfolojik analizini yaparak, kök ve eklerini bulmakta, daha sonra bu kök ve ekleri ayrı ayrı Osmanlıcaya çevirmektedir. Türkçe ve Osmanlıca arasındaki yazım kuralları tam olarak birbirine çevrilemediği için bu yol tercih edilmiştir. Amaç Osmanlı Türkçesinin XIX. ve XX. yüzyıl metinlerini çevirmek olduğu için, imla kılavuzunun kaynakları da bu yönde belirlenmiştir. 1856 yılında yayımlanan Redhouse sözlüğü ve 1928 İmla Encümeni'nin kurallarına dayanan Belviranlı'nın Osmanlıca İmla Lügati tercih edilmiş, bununla birlikte İnternet'te bulunan çeşitli kelime listeleri de imla varyasyonlarını belirtmek amacıyla kullanılmıştır. İmla varyasyonları özellikle Osmanlı Türkçesinin imla kuralları çok net belirlenmemiş Türkçe unsurlarında önem kazanmaktadır. Bunların elektronik olarak tanınması ancak listelenmesiyle mümkündür ve bu nedenle tüm imla varyasyonları sözlük maddelerine dahil edilmiştir. Oluşturmakta olduğumuz sistemin OCR (Optik Karakter Tanıma) özellikleri kullanıma girdikçe, dönemin tüm kelimeleri asıl kaynaklardan taranacak ve farklı imlalar da kılavuzda yer alacaktır. XIX. yüzyıldan geriye doğru sürecek bir kaynak taraması çalışmasıyla, Osmanlı Türkçesinin söz varlığının tamamını kayda geçirmeyi hedeflemekteyiz.