زمینه و هدف: شغل راهبری قطار درون شهری در طبقه مشاغل نوظهور در ایران است و بنابراین، تا کنون مطالعات محدودی بر روی واکاوی وظایف و خطرات این شغل انجام شده است. با توجه به این امر، این مطالعه با هدف واکاوی وظایف و خطرات شغل راهبری مترو و ارایه راهکارهای کنترلی انجام شده است.

روش بررسی: این مطالعه از نوع کیفی است که طی سالهای 1392 الی 1393 در مترو شهر تهران انجام شده است. در این مطالعه که مطالعه‌ای تلفیقی است داده‌ها به روش‌های بررسی میدانی، بررسی اسنادی، مصاحبه انفرادی، مصاحبه گروهی متمرکز و بحث گروهی متمرکز گردآوری شدند. از روش‌های واکاوی وظیفه، مدل سازمانی حوادث، سیستم طبقه­بندی فاکتورهای انسانی، واکاوی اثر و حالت شکست، واکاوی درخت واقعه، واکاوی درخت خطا، مدل انرژی هادن، واکاوی پایش مدیریت و درخت ریسک، امتیاز اولویت ریسک و حدود پایین و بالای کنترل در شناسایی و واکاوی خطرات استفاده شد.

یافته‌ها: به دلیل گستردگی وظایف شغل راهبری، راهبران در شغل خود با خطرات متعددی مواجه هستند. در حالت فعال بودن سیستم ایمنی خودکار (ATP)، بیشتر خطرات در شرایط تحت کنترل و در حالت غیر فعال بودن این سیستم، بیشتر خطرات غیر قابل کنترل هستند.

نتیجه گیری: عدم توازن تعهد مدیریت به ایمنی در مقابل تعهد به مشتری مداری، ریشه بسیاری از نقص‌های سیستم و خطرات در عملیات و شغل راهبری است. با استقرار سیستم مجوز کار در حالت غیر فعال بودن ATP، می‌توان بسیاری از خطرات جدی را تحت کنترل قرار داد.

Background and aims: Metro driving is one of the newest jobs in Iran. Therefore, there are few studies were conducted on the tasks and hazards of metro drivers. The objective of this study was task and hazard analysis of metro drivers to recommend control measures.

Methods: This qualitative study was conducted in Metro organization in Tehran during 2012-2013. In this mixed method study, data generation was made through field observations, document reviews, individual interviews, focus group interviews and focus group discussions. Many models and techniques include Task Analysis, Organizational Accident Model, Energy Model, Human Factor Analysis and Classification, Failure Mode and Effect Analysis, Fault Tree Analysis, Event Tree Analysis, Management Oversight and Risk Tree, Risk Priority Number, and Lower and Upper Control Levels were used to data analysis.

Results: Metro driving has both many tasks and hazards. Most hazards were under upper control level while Automatic Train Protection (ATP) was active. In contrast, when ATP was inactive, most hazards were over upper control level.

Conclusion: Commitment to customer over commitment to safety was root cause of all of systematic failures and hazards in metro driving job and operation. Establishment of permit-to-work system can control many of hazards while ATP is inactive.