چکیده

زمینه و هدف: یکی از دلایل برق گرفتگی عدم ارائه آموزش کارآمد به فرد است هدف این مطالعه مقایسه اثربخشی دو روش سخنرانی و تمرین عملی بر مهارت و توانمندی کارکنان برق کار در شناسایی و کنترل مخاطرات الکتریکی براساس الگوی پژوهش اثربخشی مداخله آموزش (TIER) است.

روش بررسی: در این مطالعه نوع نیمه تجربی از نوع قبل و بعد، در مرحله اول با کمک الگوی ((توسعه برنامه آموزشی)) ( DACUM) نیازسنجی آموزش صورت گرفته و با نتایج آزمون پایلوت، 61 نفر از اداره مولد بخار و 61 نفر از اداره مولد برق معاونت فنی رجا به طور تصادفی انتخاب شدند. در مرحله دوم؛ روایی محتوا و پایایی آزمون های عملکرد محاسبه شد. سپس روش ((تمرین عملی)) برای پرسنل اداره مولد بخار و روش ((سخنرانی)) برای کارکنان اداره مولد برق در سه جلسه برگزار شد. یک ماه بعد از مداخله آموزشی داده ها دوباره گرد آوری، تجزیه و تحلیل و با قبل از آموزش مقایسه شد.

یافته ها: بعد از آموزش، میانگین نمرات مهارت و توانمندی کارکنان اداره مولد بخار به ترتیب 13/10 و 27/15 ، و برای مولد برق به ترتیب 24/7 و 81/11 بود و تفاوت معناداری در میان نمرات مهارت و توامندی افراد دو گروه مشاهده شد (001/0P<).

نتیجه گیری: روش آموزش ((تمرین عملی)) در مقایسه با روش ((سخنرانی)) در افزایش مهارت کمک های اولیه و افزایش توانمندی افراد به منظور شناسایی خطرات الکتریکی کارآمدتر بود.

Background and aims: One of the reasons of electric shocks is failure to provide efficient training to the individual. The aim of this study is compare the effectiveness of practical and lecture training methods on skill and ability of electrical technicians in recognizing and control electrical hazards by TIER model.

Methods: This study is a quasi-experimental (before and after type). First stage, training need assessment was conducted using DACUM model, being immediately followed by the pilot test results a sample of 61 workers of Steam Generator and 61 workers of Electric Generator were randomly selected. In second stage, two performance tests performed separately one month before and after treatment sessions then the validity and reliability of tests were calculated. Then selected intervention methods, ‘Hands-on Practice’ method for vapor generator personnel and ‘Classroom’ method for generator personnel, were assigned to the treatment groups within three sessions separately.

Results: After education, scores of skill and ability in steam generator staff were 13.10, 15.27 and in generators staff group were 7.24, 11.81. And ability and skills scores in both groups showed significant differences (p < 0.001).

Conclusion: “Hands-on practice” was more effective than “lecture method” to increase first-aid skills and electrical hazard recognition abilities.