文章基本信息

标题：نقد مقاله:اهمیت آلودگی داده‌ها در مطالعات و مقالات پزشکی
其他标题：Importance contamination of data in study and medical articles
本地全文：下载
作者：Hamid Salehiniya
期刊名称：Iranian Journal of Medical Education
印刷版ISSN：1608-9359
电子版ISSN：1735-8892
出版年度：2014
卷号：14
期号：5
页码：471-473
语种：Persian
出版社：Isfahan University of Medical Sciences
摘要：مقاله‌ای با عنوان تأثیر روش تدریس نمایشی (Demonstration) بر خودکارآمدی دانشجویان مامایی در اداره زایمان در مجله آموزش پزشکی، دوره 14 و شماره 4 به چاپ رسیده است. این مطالعه بر اساس نظر نویسنده به صورت نیمه تجربی صورت گرفته است(1). یکی از نگرانی‌های عمده در حیطه ی پزشکی و رشته‌های مرتبط از جمله آموزش پزشکی انتشار مقالات با کیفیت پایین است، مجله آموزش پزشکی با اتخاذ سیاست‌های از جمله پذیرش مقالات نامه به سردبیر در نقد مقالات منتشر شده در این مجله موجب ارتقای سطح کیفی مقالات گردیده است(2و3)، و این مهم باعث ارتباط بین محققین و پژوهشگران شده و باعث تقویت و آموزش روش تحقیق و مقاله‌نویسی گردیده و به نوعی این اقدام منجر به ترجمان دانش شده است(4). در مقاله منتشر شده به نظر می‌رسد نویسنده بسیار دقیق به جوانب روش کار در مقاله پرداخته‌اند که این بسیار جای تشکر دارد و به عنوان یکی از خوانندگان این مقاله به نویسنده‌های مقاله تبریک می‌گویم، که این نشان از مؤثر بودن رویه و سیاست هیأت تحریریه مجله در انتشار مقالات نامه به سردبیر و فراهم شدن فرصت نقد مقالات و ارتباط علمی و سازنده بین پژوهشگران است(2). اما ذکر چند نکته در مورد مقاله مذکور خالی از لطف نیست: آلودگی داده‌ها مبحثی بسیار مهم در هنگام جمع‌آوری داده‌ها است، به طوری که در صورتی که داده‌ها دچار آلودگی شوند دیگر نتایج آن پژوهش دچار مشکل بوده و با واقعیت فاصله دارد و آن چیزی نیست که در واقع محقق به دنبال آن بوده است(5)، از مهم‌ترین مواردی که باعث آلودگی داده‌ها می‌شود، استفاده از افرادی که مطالعه پایلوت بر روی آن‌ها صورت می‌گیرد در مطالعه اصلی باشد. استفاده از افرادی که برای پایلوت کردن مطالعه استفاده می‌شود (در این مطالعه پایایی پرسش‌نامه) در پژوهش اصلی باعث ایجاد آلودگی در داده‌ها شد و نتایج مطالعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، از این رو توصیه می‌شود افراد پایلوت وارد مطالعه اصلی نشوند(5)، سؤالی که برای خواننده مطرح است، این است که آیا برای پرسش‌نامه‌ای که در چندین مطالعه روایی و پایایی آن به استناد نویسنده تأیید شده است(1)، نیازی به سنجش پایایی مجدد آن است، در صورت مثبت بودن پاسخ نکته‌ای که مطرح می‌شود این کار در این مطالعه باعث آلودگی داده‌ها شده است، چرا که از همان افراد پایلوت در پژوهش اصلی نیز استفاده شده است، که این خود خالی از اشکال نیست و بهتر نبود از افراد دیگری برای این کار استفاده می‌شد تا از آلودگی داده‌ها جلوگیری شود؟(5). نکته دیگری که در این گونه مطالعات بسیار مهم است، نحوه کورسازی است(6)، در این پژوهش اشاره‌ای به کورسازی نشده است، از طرفی بیان شده است که در دو گروه آموزش مؤثر بوده است، با توجه به این، قضیه کوربودن بسیار با اهمیت جلوه می‌دهد، چرا که در مطالعات مداخله‌ای عدم کورسازی باعث سوگرایی اطلاعات به سمت فرضیه محقق می‌شود(6). در حالی در این مطالعه پژوهشگران روش مطالعه را مبسوط شرح داده اند، به یکی از مهم‌ترین ارکان یک مطالعه مداخله‌ای که نحوه کورسازی است اشاره‌ای نکرده اند(6)، در این مطالعه به نظر می‌رسد که کورسازی بسیار مهم باشد و می‌تواند نتایج مطالعه را تحت تأثیر قرار داده باشد، به نظر در این مطالعه می‌شد از کورسازی آنالیز گر داده‌ها و پرسش‌گر استفاده نمود. ولی در مقاله اشاره‌ای نشده است، در حالی که بر اساس استاندارد‌های ذکر نحوه کورسازی از مهم‌ترین ارکان یک مقاله مداخله‌ای است(6). نکته دیگر، مطالعه حاضر شرایط یک مطالعه تجربی را دارا است(4)، ولی نوع مطالعه نیمه تجربی ذکر شده است، با توجه به اهمیت این گونه مطالعات در تصمیم‌گیری‌های سلامتی و بهداشتی به نظر می‌رسد توجه به این نکات برای پژوهشگران می‌تواند مفید و کاربردی بوده و باعث اطمینان بیش‌تر خواننده و تصمیم‌گیرندگان به مقاله شود(7). انتظار می‌رود این دست نوشته مورد توجه سایر محققین قرار گرفته و در مطالعات آتی به این آیتم‌ها خصوصاً کورسازی پرداخته شود تا نتایج مطالعه از اعتبار بیش‌تری برخوردار شود.
关键词：اهمیت آلودگی