摘要:مقدمه: عادتهای تغذیهای ناسالم به همراه شیوهی زندگی کمتحرک در کودکان و نوجوانان، تهدیدی اساسی برای سلامت حال و آینده این گروه سنی بوده که جامعه را مستعد اپیدمی بیماریهای مزمن طی دو دهه آینده میکند. هدف این مطالعه ارزیابی روشهای مختلف آموزش سبک زندگی سالم به نوجوانان از نظر قابلیت اجرا و کاربردی بودن در محیط مدارس، از دیدگاه ذینفعان و مجریان برنامه، به کمک الگوی CIPP میباشد. روشها: این مطالعه از نوع ارزشیابی میدانی است که به کمک الگوی CIPP انجام شد. ششصد نفر از دانشآموزان پسر و دختر مدارس راهنمایی خمینیشهر اصفهان، به طور تصادفی به سه گروه تحت مداخله آموزش به طور مستقیم به دانشآموزان (A)، آموزش به دانشآموزان از طریق والدین (B)، آموزش به دانشآموزان از طریق مربیان (C)، تخصیص داده شدند. برنامههای آموزشی در مورد تغذیه سالم و فعالیت فیزیکی مناسب به مدت یک ماه و به سه روش مختلف ارائه گردید. ارزیابی اثربخشی به وسیله انجام مصاحبه با ذینفعان برنامه و به کمک فرمهای نظرسنجی صورت گرفت. اطلاعات مربوط به ارزشیابی برنامه برای گروههای تحت مداخله به کمک چکلیست محققساخته برگرفته از چکلیست الگوی CIPP (نسخه 2007 )جمعآوری گردید. نتایج: بالاترین امتیاز ارزشیابی در مرحله «توافقات قراردادی» و «ا ثربخشی برنامه» از چکلیست الگوی CIPP به ترتیب به گروه والدین (B) و گروه دانشآموزان (A) تعلق داشت. نتایج نظرسنجی از ذینفعان برنامه (دانشآموزان- والدین – مربیان) نشان داد بالاترین امتیاز، مربوط به گروه مداخله دانشآموزان(A) است. نتیجهگیری: مطالعه حاضر موثرترین و عملیترین روش آموزش سبک زندگی سالم به نوجوانان را «آموزش مستقیم و بدون واسطه به خود آنها» معرفی میکند.
其他摘要:Introduction: Detrimental nutritional habits along with inactive life style in children and adolescents are severe threats to the health of this age group at present and future which predispose the society to chronic diseases for the next two decades. The aim of this study was to assess different methods of healthy life style education to adolescents considering the feasibility and applicability in school environment from the viewpoints of stakeholders and program administrators using CIPP (Context, Input, Process, Product) model. Methods: This field evaluation study was performed using CIPP model. 600 male and female students of intermediate schools in Khomeinishahr were selected and randomly assigned into 4 intervention groups including direct education to students (Group A), education by parents (Group B), education by teachers (Group C), and control group (Group D). Education about healthy nutrition and appropriate physical activity was presented for a month using 3 different methods. The effectiveness of education was evaluated by interview with stakeholders and using questionnaire. Data related to evaluation of interventional program was gathered by a researcher made checklists adapted from CIPP checklist (Version 2007). Results: The highest scores in the stages of "contractual agreements" and "program effectiveness" of CIPP checklist belonged to parents group (B) and direct education group (A), respectively. The results of stake holders’ viewpoints (students, parents, and teachers) about the program showed that the highest score belonged to group A. Conclusion: This study recognized "direct education to students " as the most effective and practical method for healthy life style education to adolescents.
关键词:آموزش; سبک زندگی; نوجوانان; ارزشیابی; الگوی CIPP
其他关键词:Education; Life style; Adolescents; Evaluation; CIPP model.