摘要:مقدمه: پراکندگی منابع نیازسنجی آموزشی از یک طرف، و وجود معایب و مزایای متفاوت برای هر یک از الگوها و فنون نیازسنجی از طرف دیگر، انتخاب یک روش مناسب، دقیق و معتبر نیازسنجی را مشکل نموده است. این مطالعه با هدف طراحی و تدوین یک راهنمای عملی در خصوص انتخاب الگو و فن نیازسنجی با توجه به منابع علمی، تجارب جهانی و امکانات کشوری صورت گرفت. روشها: این مطالعه توصیفی در دو مرحله انجام شد: در مرحله اول، تهیه راهنمای کاربردی با جمعآوری مطالعات صورت گرفته در مورد مؤلفههای مؤثر با مرور مستندات چاپی و الکترونیک و بحث گروهی متمرکز، این مولفه ها تعیین و راهنمای کاربردی تدوین شد. در مرحله دوم، نظرات دبیران آموزش مداوم دانشگاههای علوم پزشکی در مورد راهنمای تهیه شده از طریق پرسشنامه کتبی انجام شد. اطلاعات در نرمافزار SPSS وارد و با استفاده از آمارههای توصیفی و آزمون t و مجذور کای، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت، راهنمای نهایی تهیه شده با استفاده از نظرات نمونههای پژوهش تکمیل گردید. نتایج: مؤلفههای مؤثر بر انتخاب الگوها و فنون نیازسنجی عبارت بودند از: سطح نیازسنجی، هدف نیازسنجی، گروه هدف (نوع، تعداد و پراکندگی)، نوع نیاز، تعریف نیاز، منابع (مالی و انسانی، زمان و...). راهنمای کاربردی نیازسنجی، با توجه به مؤلفههای پیشگفت، در هشت بخش و بطور گام به گام برای راهنمایی مجریان نیازسنجی طراحی گردید. در ارزشیابی راهنما از دید دبیران آموزش مداوم، 5/87 درصد پاسخدهندگان محتوای کلی راهنما را شفاف و روشن و 2/87 درصد آن را کاربردی ارزیابی کردند. پنجاه درصد پاسخدهندگان، مطالعه راهنما را برای بهرهبرداری، کافی، و بقیه آموزش راهنما را در یک جلسه حضوری، ضروری دانستند. نتیجهگیری: با توجه به نظرات ارائه شده، میتوان از راهنمای تدوین شده در نیازسنجی آموزش مداوم بهره جست. این بهرهگیری و استفاده، نیاز به آموزش استفادهکنندگان در زمینه محتویات راهنما دارد.
其他摘要:Introduction: The dispersal of educational needs assessment resources in one hand and different advantages and disadvantages attributed to each of needs assessment models and techniques on the other hand, make it hard to choose an appropriate, accurate, and reliable plan for needs assessment. This study was performed to develop a practical guideline for selecting a need assessment model and technique considering the scientific resources, global experiences, and local facilities. Methods: This descriptive study was performed in two phases. In the first phase, previous publications about issues affecting needs assessment plan were gathered (in different formats such as print and electronic documents), reviewed and discussed in focus groups. Accordingly, the influential factors were identified and a practical guideline was developed. In the second phase, the prepared guideline was distributed among CME directors of medical universities nationwide to have their viewpoints by a questionnaire. Data was analyzed by SPSS software using descriptive statistics test, T-test, and chi², and at last, using viewpoints of participants, the prepared guideline was revised. Results: Factors affecting the selection of needs assessment model and techniques included: level and aim of need assessment, target group (type, number, and distribution), need category, need definition, and resources (financial, human, time, and …). The practical guideline proposed 8 stepwise parts for need assessment administrators. In guideline evaluation from the CME director viewpoints, 87.5% appraised its overall content as clear and comprehensible, and 87.2% found it practical. Fifty percent of respondents ascribed it enough for implementation, and the others called for instructing the guideline in a face to face session. Conclusion: According to the viewpoint of the majority of respondents, it seems that the guideline could be used in need assessment of CME. To make use of the guideline it is necessary to instruct individuals regarding the content of guideline.
关键词:نیازسنجی; آموزش مداوم; راهنمای کاربردی; الگوی نیازسنجی; تکنیک نیازسنجی
其他关键词:Need assessment; Continuing medical education; Need assessment model; Need assessment technique