文章基本信息

标题：Koronavirüs Hastalığı (COVID-): Pandemi Sırasında Kitle İletişim Araçlarının Etkisi ve Rolü
本地全文：下载
作者：Esra PAMUK ; Fadime ÇINAR ; Kerem TOKER 等
期刊名称：Journal of Turkish Studies
印刷版ISSN：1308-2140
出版年度：2022
卷号：17
期号：1
页码：79-100
语种：Turkish
出版社：Turkish studies publisher
摘要：COVID-19 pandemisi, günlük yaşantımızda etkisi derin olan küresel bir sağlık krizi yarattı. Toplumun pandemi riskini algılaması ve önleyici tedbirlerin alınmasında katılımının artmasına katkıda bulunan kitle iletişim araçları salgın döneminde önemini göstermiştir. Bu çalışmada, COVID-19 pandemisinde önleyici ve koruyucu tedbirlerin sürdürülebilmesi, yanlış bilgi kaynaklarına ulaşımın azaltılması ve etkili sağlık iletişimi için gerekli olan kitle iletişim araçlarının bireylerin davranışları üzerindeki rolünün belirlenmesi amaçlandı. Elde edilen sonuçlar şimdiki ve gelecekteki salgın hastalıklarda insan davranışlarının doğru yönlendirilmesine katkı sağlayarak, politika yapıcılara yol gösterecektir. Çalışmada 4-9 Nisan 2021 tarihleri arasında İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi 29/07/2020-2020/07 tarih ve sayılı etik kurul kararı doğrultusunda kartopu örnekleme yöntemi kullanılarak, çevrimiçi Google formlar üzerinden hazırlanan anket ile veriler toplandı. Türkiye’deki 81 ilden, 748 kişi araştırmanın örneklemini oluşturdu. Çevrimiçi anket, araştırmacılar tarafından oluşturulan tanıtıcı bilgilere yönelik sorular, son 14 gün içindeki COVID-19 pandemi sürecinde bireylerin kitle iletişim araçlarını kullanma sıklıklarını, bu araçlara karşı tutumları ve bunun sonucunda ortaya çıkan davranış değişikliklerini değerlendiren ve bu amaçla geliştirilen “COVID-19 Pandemisinde Kitle İletişim Araçlarına Yönelik Algı Ölçeği” ve “COVID-19 Pandemi Sürecinde Kaçınma Davranış Ölçeği” kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 25.0 istatistik programı kullanılarak analizler yapıldı. Verilerin analizine göre,COVID-19 Pandemisinde Kitle İletişim Araçlarına Yönelik Tutum Ölçeği doğruluk, anlaşılırlık, önemlilik ve ilgi uyandırma olmak üzere toplam 4 boyuttan oluşmaktadır. Ölçeğin Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değerinin 0.921 ve varyansının %58.065 olduğu belirlendi. COVID-19 Pandemi Sürecinde Kaçınma Davranışı Ölçeği’nin, tedbirli davanış ve kişisel kaçınma olmak üzere iki boyuttan oluştuğu, toplam varyans %63.251 ve KMO değerinin 0.804 olduğu saptandı. Katılımcıların, COVID-19 Pandemisinde Kitle İletişim Araçlarına Yönelik Tutum Ölçeğinin toplam puan ortalaması 3.715±0.64 ve COVID-19 Pandemi Sürecinde Kaçınma Davranışı Ölçeği toplam puan ortalaması 3.919±0.71 olarak yüksek düzeyde bulundu. Değişkenler arasında Stepwise yöntemiyle yapılan regresyon analizi sonucunda, katılımcıların kitle iletişim araçlarına yönelik doğruluk, önemlilik, ilgi uyandırma algılarının tedbirli davranış üzerinde anlamlı ve pozitif yönde etkisi saptandı. Anlaşılırlık, önemlilik, ilgi uyandırma algılarının, kişisel kaçınma davranışı üzerinde anlamlı ve pozitif etkisi saptandı. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, topluma pandemi hakkında kitle iletişim araçları üzerinden alanında uzman kişiler tarafından sağlıkla ilgili bilgilerin verilmesinin tedbirli davranış ve kişisel kaçınma davranışlarını olumlu yönde değiştirerek, olumsuz biyolojik ve oluşabilecek ruh sağlığı ile ilgili sıkıntıları en aza indirilmesinde etkili olacağı öngörülmektedir. Hastalıklardan korunma, tedbir alma ve salgınla mücadele esnasında doğru bilgiye ulaşmak çok önemlidir. Yanlış bilgi kaynakları ciddi problemlere neden olabilir. Salgınla mücadelede, konuyla ilgili bilgi sahibi, bu alanda uzman kişilerin güvenilir açıklamalarda bulunması en doğrusudur. Yanlış bilgi kaynaklarının önüne geçilmelidir.
关键词：COVID-19;Pandemi;Kitle İletişim Araçları;Sağlık Haberleri;Kaçınma Davranışı