هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش پيشبين خودکارآمدی، باور به اثربخشی درمان، حمايت اجتماعی و رابطه پزشک- بيمار در خودمديريتی ديابت قندی بود. روش: 500 (245 مرد و 255 زن) بيمار سرپايی مبتلا به ديابت نوع II مراجعهکننده به درمانگاههای بيمارستان شريعتی تهران به‌شيوه در دسترس به مقياسهای خودمراقبتی ديابت، خودکارآمدی، باور به اثربخشی درمان، حمايت اجتماعی و رابطه پزشک- بيمار پاسخ دادند. تجزيه و تحليل دادهها به روش همبستگی پيرسون و تحليل رگرسيون چندگانه انجام شد. يافتهها: ميان خودکارآمدی، باور به اثربخشی درمان، ارتباط پزشک- بيمار و حمايت اجتماعی با خودمديريتی ديابت رابطه مثبت و معنادار بهدست آمد (001/0p<). خودکارآمدی، باور به اثربخشی درمان و حمايت اجتماعی توانستند تغييرهای خودمديريتی ديابت را پيشبينی کنند (001/0≥p، 310 و 3=df، 326/1=F)، بهطوريکه 89% خودمديريتی ديابت بهوسيله اين سه متغير تبيين شد. نتيجهگيری: باور به اثربخشی درمان، حمايت اجتماعی و بهويژه خودکارآمدی در انجام فعاليتهای خودمديريتی ديابت مهم هستند و بنابراين تدارک برنامههای بهبود و تقويت خودکارآمدی، برای ارتقای رفتارهای خودمراقبتی و کاهش آسيبهای همراه ديابت سودمند است.

Objectives: The aim of this research was to study the predictive role of self-efficacy, belief of treatment effectiveness, social support and doctor-patient relationship on diabetes Mellitus self-management. Method: 500 type II diabetes outpatients (245 men and 255 women) presenting to Shariati Hospital in Tehran were selected by convenience sampling. The subjects completed the scales related to diabetic self-care, self-efficacy, belief of treatment effectiveness, social support and doctor-patient relationship. Data were analyzed using Pearson correlation coefficient and multiple regression analysis. Results: There was a significant and positive relationship between self-efficacy, belief of treatment effectiveness, doctor-patient relationship, social support and diabetes self-management (p<0.001). Self-efficacy, belief of treatment effectiveness and social support were capable of predicting diabetes self-management variance significantly (F=1.326, df=3 and 310, p<0.001) and explain 89% of diabetes self-management. Conclusion: Belief of treatment effectiveness, social support and especially, self-efficacy, are important self-management activities in diabetes Mellitus. Therefore, provision of improvement and enrichment programs for self-efficacy, are helpful for the improvement of self-care behaviors and the reduction of diabetes Mellitus associated harm.