هدف: اين پژوهش با هدف بررسی ارتباط ميان شدت ولع مصرف و شاخص‌های تکانشگری در سه گروه اصلی معتادان به مواد افيونی در ايران (هرويين، کراک و ترياک) انجام شده است.روش: 77 آزمودنی مرد معتاد در سه گروه: مصرف‌کننده هرويين تزريقی و استنشاقی (37 نفر)، مصرف‌کننده کراک تدخينی (17 نفر) و ترياک تدخينی (23 نفر) به‌کمک يک مصاحبه نيمه‌ساختاريافته و تطبيق با معيارهای راهنمای تشخيصی و آماری اختلال‌های روانی، نشر چهارم (DSM-IV) در مورد اعتياد از ميان مراجعه‌کنندگان به درمانگاه مرکز ملی مطالعات اعتياد ايران برای شرکت در اين بررسی انتخاب شدند. نخست از هر آزمودنی اطلاعات جمعيت‌شناختی گرفته شد. برای بررسی ابعاد گوناگون تکانشگری، نسخه کامپيوتری مقياس‌های بارت و زاکرمن و پرسش‌نامه‌های ديکمن و آيزنک به‌کار برده شدند. برای سنجش شدت ولع مصرف از آزمون کامپيوتری شاخص‌های تصويری ايجادکننده ولع مصرف برای معتادان مواد افيونی (هرويين، کراک و ترياک) بهره گرفته شد. يافته‌ها: يافته‌ها نشان‌دهنده بالاتربودن ميزان تکانشگری حرکتی و کژکنشی در مصرف‌کنندگان هرويين، در مقايسه با مصرف‌کنندگان ترياک و درجه بالاتر تجربه‌طلبی و خستگی‌پذيری در مصرف‌کنندگان کراک بود. گروهی که ولع بيشتری را تجربه کرده‌ بودند، ميزان بالاتری در بی‌برنامگی، تکانشگری حرکتی و شناختی و نمره کلی در آزمون بارت نشان دادند. ميزان ولع مصرف در آزمودنی‌ها با سن آنان و نمره تکانشگری عملکردی ارتباط معکوس معنی‌دار و با نمره کلی مقياس تکانشگری بارت ارتباط مستقيم معنی‌دار نشان داد. نتيجه‌گيری: ويژگی‌های شخصيتی، می‌توانند عامل پيش‌بينی‌کننده مهمی برای ميزان ولع مصرف در معتادان مواد افيونی باشند، لذا توجه به اين جنبه‌ها می‌تواند به انتخاب درمان مناسب روان‌شناختی جهت  کنترل ولع مصرف که مهم‌ترين پيش‌آيند بازگشت به مصرف مواد است، بيانجامد.

Objectives: This study is carried out with the aim of assessing the relationship between craving and impulsivity factors in three main groups of opiate addicts [heroin, crack-heroin (locally known, purified crystaline heroin), and opium]. Method: 77 opiate users in 3 groups [37 heroin intravenous (IV) abusers, 17 crack smokers and 23 opium smokers] were selected using a semi-structured interview and based on dependency criteria of Diagnositic and Statistical Manual of Mental Disorders, fourth edition (DSM-IV), from treatment waiting list of

Iranian

National

Center for Clinics Addiction Studies. At first, demographic information was collected from each subject. Computerized version of Barratt and Zuckerman Scales, and Eysenck and Dickman questionnaires were used to assess different aspects of impulsivity. Craving was assessed through a computerized visual cue task for opiate addicts (heroin, heroin-crack, and opium). Results: Results show higher scores in motor and dysfunctional impulsivity among heroin IV abusers than opium smokers and higher experience seeking and boredom susceptibility in heroin-crack smokers. Higher craving was correlated with higher scores in non-planning, motor and cognitive impulsivity, and total Barratt score. Craving scores were negatively correlated with age and functional impulsivity and positively correlated with the total score on Barratt Impulsiveness Scale. Conclusion: Personality features can be important predictive factors for craving severity in addicts. This can help to choose an appropriate treatment and the control of craving which is the most important factor leading to relapse in substance abuse.